اصول و ضوابط واژه‌گزینی

شورای فرهنگستان به حكم وظیفه‌ای كه در امر واژه‌گزینی برعهده دارد، از همان نخستین جلسات لازم دید كه پیش از انتخاب و تصویب واژه‌های فارسی در برابر لغات بیگانه، «اصول و ضوابطی» وضع كند تا مبنا و میزان و راهنمای كار باشد. پس از بحث‌های طولانی، اصول و ضوابط واژه‌گزینی تنظیم شد و در جلسهٔ پنجاه‌وهشتم (مورخ ۱۳۷۳/۰۷/۱۱) شورای فرهنگستان در قالب نُه اصل تصویب شد. سپس در سال ۱۳۷۶گروه واژه‌گزینی شرحی بر این اصول و ضوابط نوشت و در جلسهٔ یكصدوپانزدهم (مورخ ۱۳۷۶/۰۴/۰۲) شورای فرهنگستان به تصویب رساند. پس از ده سال تجربهٔ واژه‌گزینی و تصویب بیش از ده‌هزار معادل در برابر واژه‌های بیگانه در سال ۱۳۸۴گروه واژه‌گزینی با جمع‌بندی بحث‌ها و پرسش‌هایی كه در گروه‌های تخصصی و شوراهای واژه‌گزینی و گاه در شورای فرهنگستان مطرح می‌شد لازم دید در اصول و ضوابط خود بازنگری كند. به این منظور كارگروهی به ریاست دكتر حسن حبیبی، رئیس وقت فرهنگستان و مدیر وقت گروه واژه‌گزینی، تشكیل شد و در جلسات متعدد به بحث و اظهارنظر دربارهٔ اصول و ضوابط پیشین پرداخت و سرانجام پیش‌نویس جدیدی تهیه شد كه پس از نظرخواهی از اعضای شورای فرهنگستان و اعضای شوراهای واژه‌گزینی و اعضای کارگروه‌های تخصصی واژه‌گزینی و حدود پنجاه تن از صاحب‌نظران اصلاحاتی در آن صورت گرفت و در هم‌اندیشی یك‌روزه‌ای در سال ۱۳۸۶به اطلاع همهٔ دست‌اندركاران رسید و در جلسهٔ سیصدوسی‌ویك شورای فرهنگستان (مورخ ۱۳۸۶/۰۹/۲۶) به تصویب رسید. این اصول و ضوابط، در حال حاضر، راهنمای كار پژوهشگران و پژوهشیاران گروه واژه‌گزینی و اعضای کارگروه‌های تخصصی واژه‌گزینی است.

 

اصول و ضوابط واژه گزینی